MOTYWACJA

Czas na literkę M, a nią właśnie zaczyna się wyraz MOTYWACJA.

„Nie ma nic złego w świętowaniu sukcesu, ale ważniejsze jest wyciągnięcie nauki z porażki”. – Bill Gates

Motywacja, tak modne słowo w obecnej rzeczywistości stosują ja praktycznie wszyscy od nauczyciela wychowania przedszkolnego do managera w zakładzie pracy.

Co to jest ta motywacja na którą wszyscy tak bardzo się powołują, a praktycznie rzecz biorąc nie stosują jej w praktyce. Bo mylą motywacje z naciskami na osiągniecie celu/sukcesu.

Motywacja to nic innego jak doprowadzenie do kreatywnego przekraczania granic, czyli rozwój własny z wyobraźnią.

Dobrze zmotywowany człowiek przełamuje swoje schematy myślenia , działania i co bardzo ważne kształcenia siebie.

Potrafi się aktywizować , wyzwalać samodzielność i inicjatywę .

Motywacja musi być przyjazna mózgowi, bazować na ciekawości poznawczej każdego z nas wykorzystując silne strony mózgu, łącząc wiedzę z emocjami, pozwalając na stawianie hipotez i samodzielne szukanie rozwiązań.

Jak zmotywować się, aby osiągnąć zamierzony cel i nauczyć nasze struktury mózgowe, pobudzić aktywność sieci neuronalnej, a tym samym zainicjować proces motywacji?.

Zaczniemy od stwierdzenia, że potrzeby ( zapraszam, aby zerknąć i zanalizować piramidę potrzeb człowieka wg. Maslowa) i zadania odgrywają istotną rolę w życiu człowieka, wpływają na jego aktywność, pomagają w przywróceniu zaburzonej równowagi.

Aby mogły być realizowane, potrzebna jest siła pobudzająca do działania.

Taką siłą są procesy motywacyjne.

Określony cel wyznacza każdemu z nas kierunek działania, ale żeby je zrealizować, trzeba mieć chęć, pragnienie działania i zainteresowanie.

Pewnie czytający zarzucą mi teraz, że pisze o ludziach, którzy potrafią już motywować się samodzielnie, a jak doprowadzić do osiągania celów i motywować się jeśli nie potrafimy tego zrobić sami?

Podpowiem skorzystajcie z pomocy osób, które potrafią dokonać procesów motywacyjnych w taki sposób, abyście zrozumieli gdzie popełniacie błędy, jaki jest wasz prawdziwy potencjał, i jak go wykorzystać w praktyce. ( np. edukatorzy dorosłych, coachowie, psychologowie, terapeuci)

Można wyznaczać sobie różne cele, ale nie być zainteresowanym w osiągnięciu ich.

Celem może być, np. ukończenie szkoły w terminie, ale nie jest „ktoś” zainteresowany odrabianiem lekcji lub nie chce chodzić do szkoły, albo najzwyczajniej w świecie boi się podjąć „ryzyka” bo już z góry postawił się na pozycji przegranej i potrafi „wynaleźć’ milion powodów, żeby nie podjąć nauki, a jednocześnie żeby inni nie oceniali go negatywnie. „ Przecież mam małe dzieci, daleko do szkoły, brak pieniędzy,moja koleżanka skończyła i co jej to dało itd., itd……)

Mechanizm motywacyjny jest złożony, zawiera wiele elementów poznawczych i emocjonalnych, ale winien być tak zorganizowany, aby postępowanie człowieka, prowadziło do osiągnięcia postawionych celów.

Proces motywacyjny jest procesem regulującym czynności każdego z nas i organizującym je w taki sposób, aby doprowadziły do osiągnięcia zamierzonego wyniku.

Ważną cechą procesu motywacyjnego jest kierunek nadawany czynnościom.

Np. gdy ktokolwiek ma nie zaspokojoną potrzebę kontaktów społecznych z ludźmi, to jego motywacja będzie ukierunkowywać go na sytuację, w której tę potrzebę zaspokoi.

Proces motywacyjny będzie zatem związany z jakąś potrzebą i celem określonym przez jednostkę jako wartościowy, pożądany i osiągalny. ( zanalizujcie piramidę Maslowa-wiele przybliży  )

Motywacja charakteryzuje się dwoma cechami: kierunkiem oraz natężeniem, do którego zalicza się siłę, wielkość i intensywność.

Cel wyznacza kierunek motywacji, po osiągnięciu którego motywacja maleje lub wygasa.

U każdego z nas występują najczęściej dwa rodzaje motywacji.

Pierwszy rodzaj działa wtedy, gdy j pragniemy coś osiągnąć, a drugi, gdy chcemy czegoś uniknąć.

Przykładem pierwszego kierunku są pragnienia i chęci, a drugiego obawa, lęk, niechęć.

Siła motywacji wyraża się w konsekwencji utrzymania obranego kierunku działania- przypomnijcie sobie ile macie nie zrealizowanych postanowień noworocznych. Złożyć je prosto i łatwo, ale konsekwentnie je przeprowadzić, oj to już jest zadanie dla jedynie silnie zmotywowanych.

A teraz ciekawostka dla każdego z was, a więc uwaga:

„Motywacja jest tym silniejsza, im trudniej jest daną jednostkę skłonić do zmiany kierunku podjętej działalności”.

„Wielkość motywacji wyraża się w liczbie czynności potrzebnych do osiągnięcia celu i zaspokojenia potrzeby.”

Spytacie jak to możliwe? Potwierdzam, że jest to prawda, wiele osób, które motywuję do działania, do zmiany lub osiągnięcia celu na początku swojej drogi stosują tzw. „bierny opór”, albo negację.

Każde z proponowanych lub wspólnie wypracowanych rozwiązań nie jest dostatecznie dobre, aby je zaakceptowali. Po n-tej analizie, kiedy wypracują nowe połączenia neuronowe, zaczynają sami rozumieć, że nowa droga jest właśnie dla nich, zaczynają dopiero wtedy działać i motywować się – najczęściej osiągają zamierzony cel gdyż wyzwalają swoje aspiracje, i pragnienia, po to, aby zaspokoić daną potrzebę.

„W przypadku motywacji tzw. biologicznej wielkość jej można określić za pomocą wielkości przyswojonych wartości materialnych”.

Im większy motyw pokarmowy (większy głód), tym więcej pokarmu zostanie skonsumowane. Im większe pragnienie (motyw łaknienia), tym więcej zostanie jej wypite.

„Intensywnością motywacji określi się zdolność jednostki do wysiłku, do mobilizacji energii potrzebnej do osiągnięcia celu. Intensywność łączy się z mobilizacją organizmu do realizacji określonych zadań (J. Reykowski, 1970).”

To jak i kto lub co nas motywuje będzie wpływać na przebieg naszych wszystkich działań i skuteczność osiągnięcia wyniku jaki sobie założyliśmy (cel).

Wzrost naszej siły motywacji spowoduje i wzrost sprawności ( sposobów podejmowanych działań na rzecz osiągnięcia celu), ale tylko do pewnego poziomu, po którym następuje jej spadek. (Stąd tak wielu z nas nie realizuje zamierzonych celów rezygnując na krótko przed ich osiągnięciem)

Pewien optymalny poziom siły motywacji okazuje się najkorzystniejszy, a odchylenia w jednym i drugim kierunku są niekorzystne.

Przy bardzo dużej sile motywacji sprawność działania jest niska.

Jeśli założymy sobie, ze np. musimy zdać ten egzamin, dostać właśnie tą a nie inną pracę, to „zepniemy się” tak mocno, że najczęściej niczego pozytywnego nie osiągniemy

Podobnie jest gdy mamy znaczną siłę motywacji, również działa nie najkorzystniej na sprawność wykonania zadań prostych i złożonych.

W rozwiązywaniu zadań prostych duża siła motywacji nie przeszkadza w osiąganiu dobrych wyników, natomiast przy zadaniach złożonych lub czynnościach skomplikowanych sprawność działania maleje.

Na przykład sprzątanie mieszkania jako czynność prosta nie zależy od natężenia motywacji osoby sprzątającej, ale rozwiązywanie problemu technicznego zależy od siły motywacji.

Lepsze wyniki osiągnie osoba przy niskim natężeniu motywacji, a znacznie słabsze przy wysokim.

„Badania prowadzone na ten temat stwierdzają istotną zależność pomiędzy stopniem trudności zadania, a siłą motywacji. W rozwiązywaniu zadań łatwych najwyższą sprawność osiąga się przy wysokiej sile motywacji, a w trudnych ? przy niskiej.”

W praktyce spotykamy się z różnymi rodzajami zadań trudnych.

Stopień trudności zależy zarówno od tego czy rozpoznajemy go jako trudny dla nas, jak i od tego czy jesteśmy przygotowani do poradzenia sobie z zadaniem (nauka, szkolenia, ćwiczenia, praktyka z podobnymi zadaniami i wypracowane wcześniej rozwiązania gwarantujące sukces) .

Im więcej w zadaniu nowych, nie znanych elementów i związków, a mniej składników znanych z poprzedniego doświadczenia, tym zadanie trudniejsze.

Stopień trudności zadania ustala się w zależności od przygotowania i wiadomości rozwiązującego. To, co dla jednych będzie zbyt trudne, dla innych może okazać się łatwe.

DLATEGO NIE OCENIAJ NIGDY NIKOGO SWOJA MIARĄ

W zależności od sytuacji, w jakiej się znajdujemy, mogą działać różne rodzaje motywów.

W pracy zawodowej będzie działać jeden rodzaj motywów, ukierunkowujący całą działalność na wykonanie zadań produkcyjnych, a w pracach domowych inny rodzaj, w pracy nad sobą i nad zmianami jeszcze inne.

Każdy z nas ma tendencje do wykonywania pewnych czynności, które sprawiają mu przyjemność i dają zadowolenie to uzyskanie przyjemności z osiągniętego celu determinuje/motywuje nas do działania.

Na przykład jeden z nas w wolnych chwilach będzie z zapałem biegał czy ćwiczył na siłowni, a inny zajmował się słuchaniem muzyki czy jej tworzeniem.

Takie podejmowanie działań, związane z rodzajem działalności, nazywamy dyspozycjami motywacyjnymi.

Są to indywidualne nastawienia i poszczególni ludzie różnią się między sobą zarówno rodzajem dyspozycji motywacyjnych, jak i siłą ich natężenia..

Należy dodać, że im silniejsza motywacja, tym wytrwałej jednostka dąży do wykonania czynności pozwalających osiągnąć określony wynik.

Wytrwałość mobilizuje jednostkę do działania, wzmaga wysiłek w dążeniu do osiągnięcia celu, pozwala na dobrą organizację i dobór właściwych środków.

Rodzaj motywów działania w dużej mierze zależy od warunków w jakich wzrastamy.

Nawet w tych samych warunkach mogą występować u różnych osób różne rodzaje motywów, ukierunkowujących ich działalność na różne cele.

Wynika to stąd, że wiele motywów zostało ukształtowanych w indywidualnym doświadczeniu za pośrednictwem czynników zewnętrznych.

W środowisku rodzinnym istnieją różne wzory zachowania, a każdy z nas przyswaja ten, który najbardziej jej odpowiada.

Razem z przyjętym wzorem przyjmuje motywy działania.

W rozwoju własnym należałoby wskazywać cele użyteczne dla każdego z nas, których osiągnięcie jest możliwe i kształtować u każdego najbardziej pożądane motywy działania.

Podsumujmy zatem czym jest motywacja, to nic innego jak osiągniecie postawionych sobie możliwych do zrealizowania celów, przy przełamywaniu swoich barier i ograniczeń, opierając się na dobrze znanych i wypracowanych wcześniej schematach działania lub na zupełnie nowych sposobach, które pozwalają osiągnąć cel/sukces.

Pozdrawiam wszystkich serdecznie i życzę sukcesów w osiąganiu celów poprzez samodzielna motywację, lub przy pomocy osób, które umieją i chcą wam w tym zakresie pomóc. 

Lidia Jaroch